Çankırı İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Asırlık Tarifleriyle Türk Mutfağı

YUMURTA TATLISI

MALZEMELER: 
On iki iri yumurta - 
Altı yemek kaşığı un
ŞERBETİ İÇİNBeş su bardağı şeker - Beş buçuk su bardağı su - Tepsiyi yağlayacak kadar tereyağı
YAPILIŞI: Tatlıya başlarken fırın yakılır, 170 veya 180 dereceye getirilir. Tepsiye yağ konup fırının içine koyulur. Yağ eriyince tepsinin her tarafına sürülür. Oda sıcaklığındaki yumurtaların sarısı beyazından ayrılır. Beyazın içine sarısından hiç damlatılmaması gerekir. Önce beyazları çırpıp kar haline getirilir. Kıvamını anlamak için çırptığımız yumurta beyazlarının kabını alt üst getirdiğimizde dökülmemesi, mikserin ucunda da bombe şeklini almış olması gerekir. Sarıları ayrı bir kapta çırpılır, beyazlarla birleştirilir. İkisi çırpılarak karıştırılır. Unu sepeleyerek tahta kaşık ile yedirilir. Unu iyice yedirildiğinde tepsiye dökülür, fırına verilir. Soğuyuncaya kadar fırın açılmaz. Fırından çıkarılan tatlı dinlendikten sonra dilimlenir. Şekerle su kaynatılır, ilk fokurdamadan sonra beş, altı dakika daha kaynatılır. Şerbet ve tatlı ılık olarak buluşturulur.

yumurtatatlısı2.png

ÇANKIRI SARIMSAKLI ET

MALZEMELER: Bir kilo koyun eti - Yarım kilo arpacık soğanı - Bir baş sarımsak - Çankırı kaya tuzu - Pul biber - Bir yemek kaşığı salça
YAPILIŞI: Koyun eti hafifçe pembeleşinceye kadar kavrulur. Tamamen soyulmamış sarımsak, arpacık soğanı ve salça katılır. Suyu, baharatları konup ağır ateşte az sulu pişirilir.
sarımsaklıet.jpg

ÇANKIRI YOKA (İNCE) EKMEK MUSKASI

MALZEMELER: 
Un - Su - Çok az Çankırı kaya tuzu - Küpecik peyniri - Kuru kıyma
YAPILIŞI: Un, su, Çankırı kaya tuzuyla sert bir hamur yoğurulup incecik açılarak sacda pişirilir. Yapılan yoka (yufka) ekmeği ikiye katlanır. Yarım daire şeklindeki ince ekmeğin düz kısmına küpecik peyniri ve kuru kıyma konulur. Yuvarlak yer üzerine getirilip köşeden başlayarak muska şeklinde katlanır, en ucu içine kıvrılarak dökülmeden tavada kızartılır.
muska.jpg

ÇANKIRI PIHTI

MALZEMELER: 
500 g buğday unu - Dört yemek kaşığı tereyağı - Dört su bardağı su - Bir su bardağı dövülmüş ceviz içi - Bir su bardağı beyaz şeker veya pekmez - Çankırı kaya tuzu
YAPILIŞI: Bir tencerede bir fiske tuz ile kaynatılan suya, azar azar un eklenip hazırlanan hamur tahta kaşık ile iyice karıştırılarak pişirilir. Muhallebi kıvamına gelen karışıma yarım fincan daha su ilave edilir, ardından kısık ateşte otuz dakika karıştırılarak pişirilir. Katılaşan pıhtı karışımına kaşıkla şekil verilip servis tabağına alınır. Yüzeyini kaplayacak şekilde ceviz içi ve beyaz şeker ya da pekmez dökülmüş tepsiye, birer kaşıklık miktarlar halinde dizilir. Pıhtı parçalarının üzerlerine bol miktarda ceviz içi ve beyaz şeker ya da pekmez dökülür, tekrar pıhtı karışımı konup ceviz içi ve beyaz şeker ya da pekmez dökülür. Tereyağı eritilip pıhtı katmanlarının üzerlerinde gezdirilerek döküldükten sonra servis edilir. Yanında ya kızılcık ekşisi ya turşu olur.
pıhtı.jpg

ÇANKIRI TUTMAÇ ÇORBASI

MALZEMELER:
HAMURU İÇİN: Bir yumurta - Bir çay bardağı su - Un - Çankırı Kaya Tuz
ÇORBA İÇİN: Bir ölçü yeşil mercimek - Bir ölçü tutmaç - Çankırı kaya tuzu - Bir kâse yoğurt
ÜZERİNE: Tereyağı - Toz biber - Etlik kıyma - Kuru nane
YAPILIŞI: Yumurta, su, tuz ve aldığı kadar un ile bir hamur yoğrulur. Hamur biraz kuruyunca şeritler halinde kesilir, üst üste konularak şeritlerden enine kibrit çöpü gibi kesilir. Bu şeritler de tekrar 1-2 mm genişliğinde kesilerek küçük kare hamurlar elde edilir. Yeşil mercimek haşlanır, süzülür. Su ve Çankırı kaya tuzu ilave edilerek kaynatılır. Tutmaç ilave edilir. Pişince mercimek eklenir. Biraz soğuması için bekletilir. Yavaş yavaş sarımsaklı yoğurt eklenir. Sosu için tava içine biraz tereyağı koyulup bir çay kaşığı kadar toz kırmızıbiber ve bir yemek kaşığı etlik kıyma eklenir. Kuru nane eklenen çorbanın üzerine sos dökülür ve servis edilir.
tutmaç1.jpg

ÇANKIRI HÖŞMERİM TATLISI

MALZEMELER: 
Bir su bardağı tereyağı - İki su bardağı un - Üç kahve fincanı su - Bir çay kaşığı Çankırı kaya tuzu - Bir yapu bal (petek bal)
YAPILIŞI: Yağ, un ile kavrulur; miyanesi gelmeden kaynamış tuzlu su ilave edilir. Tahta kaşıkla basa basa, yedire yedire karıştırılır. Kıyır kıyır, tane tane olacak şekle gelince kıvamı gelmiş demektir. Arzuya göre kaşıkla iyice bastırılıp altı kızartılır, ters çevrilip öbür tarafı da kızartılır. Servis tabağına yerleştirilir, ortası çukurlaştırarak üzerine petek bal konulur. Petek bal bulunmazsa süzme bal, bu da yoksa koyu kaynatılmış şeker şerbeti dökülür. (Evveliyatı eski olan bu tatlımızın ismiyle anılan ‘’Höşmerimler’’ köklü bir sülalenin ismi olarak Çankırı’da mevcuttur.)
höşmerim.jpg

ÇANKIRI CİMCİK HAMURU ÇORBASI

MALZEMELER: Bir yumurta - Un - Çankırı kaya tuzu - Su
TERBİYESİ İÇİN: Bir diş sarımsak - Bir kâse yoğurt
ÜZERİNE: Bir yumurta - Toz kırmızıbiber - Tereyağı
YAPILIŞI: Un, su, Çankırı kaya tuzu ve bir yumurta ile biraz sert bir hamur yoğrulur, açılır. Açılan hamur küçük kareler halinde kesilir ve ortasından bükülerek fiyonk şekli verilir. Çankırı kaya tuzu ile kaynayan suya bir kaşık sıvı yağ da eklenerek haşlanır. Biraz ılıyınca sarımsaklı yoğurtla karıştırılır. Tereyağının bir kısmıyla yumurta pişirilir, didiklenir. Kalan tereyağıyla toz kırmızıbiber yakılır, yoğurtlu hamurun üstüne dökülür ve servis edilir.

cümcükhamuruçorbası.jpg

ÇANKIRI EHLİBİLİR

MALZEMELER: 
250 g margarin (vita yağı tercih edilir) - 250 g pudra şekeri - Aldığı kadar un
YAPILIŞI: Margarin eritilir, suyu ve köpüğü alınır. Eritilen yağ soğuyunca içine pudra şekeri konur, beyaz renk alıncaya kadar elle yoğrulur. Çatlamayacak kıvamda un eklenir ve hamura küçük simit şekli verilir. 170 derecede ısıtılmış fırında pişirilir. Tepsiden soğumadan alınmamasına dikkat edilerek soğuduktan sonra servis edilir.
ehlibilür.jpg


ÇANKIRI HAMEYLİ TATLISI

MALZEMELER: 
İki yumurta - Bir su bardağı yoğurt - Bir su bardağı süt - Bir su bardağı zeytinyağı İki yemek kaşığı sirke - Bir fiske tuz - Aldığı kadar un - Nişasta
ÜZERİNE: 250 g tereyağı
ŞERBETİ İÇİN: Dört su bardağı şeker - Dört su bardağı su
YAPILIŞI: Süt, yoğurt, yağ, yumurta, sirke ve un ile hamur yoğrulur, kırk paziye ayrılır. Her bir pazi tek tek nişasta ile açılır, örtülerin üzerinde hafif kurutularak üst üste konur. Kare şeklinde kesilir ve her karenin ortasına dövülmüş ceviz eklenir. Son olarak muska şeklindeki katlanır. Tereyağı eritilip içine bir bardak zeytinyağı eklenip tatlının üzerine kaşık ile dökülür. Tatlımız fırında altı ve üstü nar gibi kızarana kadar pişirilir. Ardından tatlı soğuk olacak şekilde üzerine ılık şerbet dökülür.
hameylitatlısı1.jpg

ÇANKIRI KIYMALISI / ÇANKIRI KAPALI PİDESİ

MALZEMELER: 
Kuru kıyma - Kuru soğan - Kuru maydanoz - Küpecik peyniri - Kimyon - Çankırı kaya tuzu - Pul biber
YAPILIŞI: Kuru kıyma doğranır. Kuru soğan yemeklik doğranır. Bunlara kuru maydanoz, baharat, tuz ve kıymanın dörtte biri kadar küpecik peyniri katılıp tüm malzeme iyice karıştırılır. Hazırlanan iç, fırınlara götürülür. Kıymalı hamuru açılır, içine hazırlanan kıyma konulur. Hamur ortada birleştirilerek kapalı şekilde pişirilir.
kıymalı.jpg

ÇANKIRI KESME KADAYIFI

MALZEMELER:
ORTA BOY TEPSİ İÇİN: Bir kilo un - Bir kilo buğday nişastası - Bir çay kaşığı Çankırı kaya tuzu - İki yumurta - Yarım kilo süt - Bir su bardağı yoğurt - Bir tatlı kaşığı sirke
SÜSLEMEK İÇİN: Badem
ŞERBETİ İÇİN: Beş su bardağı şeker - Beş su bardağı su - Yarım limonun suyu
YAPILIŞI: Un, yumurta, süt, yoğurt, Çankırı kaya tuzu ve üzüm sirkesi ile yoğrulan baklava hamuru ile yapılır. Yoğrulduktan sonra dinlendirilen hamur pazilere bölünür, olabildiğince ince açılır.İki, üç tanesi üst üste konulup rulo yapılır; ip gibi çok ince kesilir. Yerde çarşaf üstünde kurutulup gevremeye bırakılır. Tepsiye bolca katı haldeki tereyağı sürülür. Haşlanıp soyulmuş diş bademlerle yıldız şekli yapılır. Bademlerin üzerine kadayıf döşenir, kadayıfların üstüne ezilmiş ceviz serilip bir sıra daha kadayıf döşenir. En üste bol erimiş tereyağı dökülerek tereyağın en alt kata kadar geçmesi sağlanır. Soğuk haldeki fırına sürülür, kadayıflar pembeleşinceye kadar pişmeye bırakılır. Pişince daha büyük bir tepsiye tersi çevrilerek alınır, bademler üste gelmiş olur. Bire bir ölçüyle yapılan ılık şerbet ılıyan kadayıfa verilir.
evkadayıfı.jpg


ÇANKIRI YAZMA ÇÖREĞİ

MALZEMELER: 
Bir kilo un - 1/2 yemek kaşığı kuru maya veya dörtte bir yaş maya - İki tatlı kaşığı Çankırı kaya tuzu - Bir tatlı kaşığı şeker - Ilık su - Sıvı yağ - Tereyağı (büyüklerimiz kuyruk yağı ve zeytinyağı ile yağlarlardı)
YAPILIŞI: Maya, bir tatlı kaşığı şeker ve ılık su ile bekletilir. Çankırı kaya tuzu, un ilave edilerek yoğrulan hamur tepsiye göre yedi paziye ayrılır. Her pazi ince açılır, her kat yağlanır. Her üç pazide bir ceviz dökülür. En son pazi, üzerine konup yağlanır. Açılan hamurlar gözleme gibi katlanır. Tepsi yağlanır, hamur tepsiye konulur, elle bastırılarak yayılır. Üzeri yağlanır, 200 derece fırında pişirilir. Piştikten sonra çörek, tepsiden alınır; altına oklava veya merdane konularak havalandırılır. Geleneksel olarak katları açılsın diye yere vurulup içi havalandırılır ve elle bölünerek yenir.
yazmaçöreği1.jpg

ÇANKIRI BÜTÜN ET

MALZEMELER: 
Bir kilo koyun eti - Bir büyük baş kuru soğan - Bir yemek kaşığı domates salçası - Bir tatlı kaşığı tepeleme kimyon - Bir tatlı kaşığı kırmızı pul biber - Bir tatlı kaşığı Çankırı kaya tuzu
YAPILIŞI: Kuru soğan incecik doğranır. İçine tuz, pul biber, kimyon ve salça konularak iyice karıştırılır. Harç, etlere sürülür ve bir tencereye üst üste konulur. Etler sekiz-dokuz saat kapalı bir şekilde bekletilir. Tencereye biraz yağ konularak etler suyunu çekinceye ve kızarana kadar pişirilir. Üzerine sıcak su ilave edilerek yumuşayıncaya kadar pişirilir ve servis edilir.
BÜTÜNET.JPG

ÇERKEŞ SU BÖREĞİ

MALZEMELER: 
HAMUR İÇİN: Bir kg un - On yumurta - Bir buçuk su bardağı ılık su - Bir yemek kaşığı Çankırı kaya tuzu - Yarım kg tereyağı (isteğe göre sıvı yağ)
İÇ İÇİN: Yarım kilo kıyma - Bir adet soğan - İki yemek kaşığı tereyağı - Bir kahve fincanı sıvı yağ - Bir tatlı kaşığı Çankırı kaya tuzu - Bir tatlı kaşığı karabiber - İki tutam maydanoz (isteğe bağlı)
YAPILIŞI: Yumurta, tuz, ılık su ve undan oluşan hamur iyice yoğurulur. Hamur, bir yumurta büyüklüğünde bezelere bölünür. Üzerine kurumaması için nemli bir bez örtülür. Bezeler tek tek oklava ile 2 mm kalınlığında açılır ve kurumaya bırakılır. Kenarları kıvrılmaya basladığında kuruyan hamuriar üst üste toplanır. İnce doğranmış soğan pembeleşinceye kadar kavrulur. içine kıyma ilave edilir. Baharat eklenip pişirilir. Ayrıca tepsiye dizilecek olan hamurun arasına sürülecek yağ eritilir. Böreğin pişeceği tepsi yağlanır. Suda tek tek haşlanan hamur aralarına yağ sürülerek tepsiye dizilir. 3 hamurdan sonra arasına kıyma serpiştirilir. Tepsinin boyutuna göre yaklaşık 22-23 adet hamur serilir. En son hamurdan sonra üstü yağlanarak 200 derece fırında 40-45 dakika altı üstü pembeleşinceye kadar pişirilir. Dilimlenip servis yapılır.

çerkeş börek.jpg

ÇERKEŞ KURABİYESİ

MALZEMELER: 
Bir kg pudra şekeri - Bir kg tarin veya vita yağı - İki kg un
YAPILIŞI: Bir kapta yağ ve şeker elle iyice karıştırılır. Şeker tamamen eritildikten sonra un ilave edilip karışım yoğurulur. Hamur, cevizden büyük parçalara ayrılır ve ''S'' şekli verilerek tepsiye dizilir. 140 derecelik fırında 20 dakika pişirilir. İlk 10 dakikadan sonra fırının kapağı biraz aralık bırakılır. Rengi çok kızarmadan fırından alınır ve soğuyunca servis edilir.

çerkeş kurabiyesi.jpg

ÇERKEŞ BADIMA BÜKMESİ

MALZEMELER: 
İÇ İÇİN: 4 yumurta - 2 kg badıma - 2 büyük soğan - 2 kaşık tereyağı - 1 su bardağı süt - Yarım çay bardağı sıvı yağ - Tuz - Karabiber - Pul biber
HAMUR İÇİN: 1 kg un - 1 su bardağı ılık su - 1 paket mayanın yarısı - 1 tatlı kaşığı tuz
YAPILIŞI: Ayıklanıp yıkanmış  badıma, el baltası ile ince bir hale gelene kadar kıyılır. Tencerede soğan yağ ile pişirilir, üzerine badıma eklenir. Hepsi pişene kadar kavrulur. Kavrulan badıma süt ile pişirilir. Soğuduktan sonra içine yumurta kırılır ve karıştırılır.
Ayrı büyük bir kapta un, su, maya ve tuz yoğurulur. Küçük bezelere bölünür. Bezeler oklava ile açılarak içine hazırlanmış iç malzeme koyulur. Hamur yarım daire şeklinde katlanır ve saçta pişirilir. (Teflon tavada da yapılabilir) Pişen bükmelerin üzerine tereyağı sürülerek servis edilir.
çerkeş badıma.jpg


ÇERKEŞ PIRASA DOLMASI

MALZEMELER: 
2 kg pırasa (kalın pırasa) - 300 g kıyma - 1 su bardağı pirinç - 1 ince doğranmış soğan - 1 yemek kaşığı salça - 2 yemek kaşığı sıvı yağ - Tuz - Karabiber
YAPILIŞI: 2.5-3 cm uzunluğunda kesilen pırasalar tuzlu suda haşlanır. Dolmanın iç malzemesi için pirinç, kıyma, soğan, tuz, karabiber, salça ve sıvı yağ bir kapta yoğrulur. Hazırlanan iç malzeme, haşlanan pırasalara tek tek sarılır. Sarılan pırasalar tencereye dizilir. Ayrı bir tavada tereyağı, salça ve su pişirilip, yemeğin üzerine dökülür ve kaynamaya bırakılır. Piştikten sonra limonla sıcak servis edilir.

çerkeş pırasa dolma.jpeg

ÇERKEŞ SIRMA BAKLAVASI

MALZEMELER:
HAMUR İÇİN: 7  su bardağı un - 3 yumurta - 3 kaşık yoğurt - 1 litre süt - 1 çay bardağı sıvı yağ
ŞERBET İÇİN: 3 su bardağı şeker - 3 su bardağı su - 4 veya 5 damla limon suyu
EN SON ÜZERİNE DÖKÜLECEK YAĞ İÇİN: 1,5 su bardağı sıvı yağ - yarım kg tereyağı
YAPILIŞI: Yumurtalar, yoğurt, süt bir kapta karıştırılır. Un ve sıvı yağ eklenerek, hamur elden ayrılana kadar iyice yoğurulur. Hamur yumurta büyüklüğünde bezelere ayrılır. Bezeler nişasta ve un serpilerek incecik açılır ve kurumaya bırakılır. Kuruyan hamur, hamur tahtasına (yaslağaç) alınarak kenarları iki cm kadar bıçakla kesilir. Ortasına ceviz koyulur, oklavaya sarılarak iki ucundan büzülüp oklavadan çıkarılır. istenilen boyutta kesilip tepsiye dizilir. Tepsi dolduktan sonra baklava bir gün kurumaya bırakılır. Üzerine erimiş tereyağı ve sıvı yağ karışımı gezdirilir.
200 derecelik fırında ilk 15 dakika fırın kapağı kapalı olarak pişirilir. Daha sonra kapak açılıp yaklaşık bir saat, alt üst pembe olana kadar pişirilir. içindeki cevizin kızarması, baklavanın piştiğinin göstergesidir. Sürekli kontrol edilmelidir. Şerbeti için su ve şeker tencerede kaynatılır. İçine 4-5 damla limon suyu ilave edilir. Ilıyan şerbet pişen baklava tepsisine dökülür. Tamamen soğuduktan sonra servis yapılır.

çerkeş sırma.jpg

ÇERKEŞ LOKUMU

MALZEMELER: 
2 kg un - Yarım kg tereyağı - Yarım litre süt - 1 küçük paket yaş maya - 2 yemek kaşığı tuz - Yarım kg ceviz içi
YAPILIŞI: 
Cevizli ve sade çeşitleri yapılan Çerkeş Lokumu için un, tuz, maya, süt, yağ bir kapta karıştırılır. Kulak memesi kıvamından biraz daha sert bir hamur elde edilene kadar yoğurulur. Daha sonra üstü kapatılıp kabarmaya bırakılır. Kabaran hamurdan parçalar koparılır. Bu parçalar ince uzun bir silindir haline getirilir. Üzerine elle bastırılarak bir miktar yağ ile karıştırılıp ceviz koyulur. Hamur tarağı ile üzerine şekil verilir. Bir tarafı geniş bir tarafı dar olacak şekilde 3-4 cm genişliğinde kesilir. Yağ sürülmemiş tepsiye dizilerek 200 derecede 45-50 dakika pişirilir.
çerkeş lokum.jpg